(83) Köleye Fena Muamele Yapmak

159— (42-s) Ebû Derdâ'dan (Radiyallahu anh) rivayet edildiğine gö­re, Ebû Derdâ insanlara şöyle derdi:

«Biz, hayvanların hastalıklarım bilen baytarlardan daha iyi sizi ta­nırız. Kötü olanlarınızla iyi olanlarınızı bilmişizdir. Sizin hayırlınız o kimsedir ki, hayrı beklenir, fenalığından emin olunur. Kötü olanlarınıza gelince, o kimsedir ki, hayrı beklenmez, fenalığından emin olunmaz ve kölesi de azad edilmez.»[317]

Burada, iyi insanlar İçin İki vasıf ve kötü insanlar için ûç vasıf belirtil­mekte İse de, esasen iki vasıftan ikincisi olan kötülüğünden emin olunmamak, köleyi azad etmemek insafsızlığını da içine alır. Açıklanırsa : İyi İnsan odur ki, daima iyiliği umulur, kendisinden hiç fenalık ve ziyan beklenmez.

Kötü ve zararlı insan da odur ki, ondan hiç bir zaman iyilik veya ha­yırlı bir İş beklenmez, fenalık yapatağı beklenir/Pgima insanlara emniyet yerine endişe ve huzursuzluk verir. Boyla, bir İnsanın zaten kölesi azad edile­mez. İster kendi hayırsızlığından olsun, ister insanların ondan kaçınmasın­dan olsun... Onun için bu üçüncü vasıf, İkinci vasfı izah mahiyetindedir. Bundan da anlaşılıyor kî, köleye fena'muamele etmek, onu ozad etmeğe yanaşmamak huyunda.olan kimse, insanların kötüsüdür. Bu duruma düş­mekten kaçınılmalıdır.[318]

160— (43-s) Ebû Ümame'nin (Radiyallahu ûnh) şöyle dediğini, İbni Hânı (Radiyattahuanh) igitmiştir:[319]

(Allah'ın nimetini inkâr eden) nankör o kimsedir ki, iyiliğini engel­le yalaiz başına *.k©nuklar ye köjesini -döver.»[320]

Bu eserde «anfepr iç-in uç haslet anılmıştır ı

1— Albh Teal4 Meretlerinin verdüğ^.nBmetlâı^